ھائيڪو
هائيڪو جپاني ٻوليءَ جي صنف آھي جيڪا سنڌي شاعري ۾ رائج ٿي. هائيڪو جپاني لفظ ”هيڪو“ مان ورتل آھي، جنھن جي لغوي معنيٰ آھي مفرد يا اڪيلو ڪلام. هائيڪو ھڪ عڪس آھي، جذبي سان ڀريل اھو معروضي عڪس آھي، جيڪو وٿ کي وقت ۽ ماڳ ۾ متعين ڪري ٿو ۽ ان ۾ موسم جو عنصر ھئڻ ضروري آھي. هائيڪو ۾ ٽي سٽون هونديون آھن، پھرين ۽ ٽين سٽ پاڻ ۾ ھم قافيہ هونديون آھن ۽ وچين سٽ قافيي کان آزاد ھوندي آھي. ھن کي ٽيڙو بہ چيو ويو آھي. سنڌيءَ ۾ هائيڪو کي نارائڻ شيام متعارف ڪرايو. شيخ اياز ۽ تنوير عباسيءَ چوٽ تي رسايو: سنڌيءَ ۾ ”هائيڪو“ جو پھريون مجموعو شيخ اياز ”پن ڇڻ پڄاڻان“ ڇپيل آھي. ان بعد طارق عالم ابڙي ۽ وسيم سومري جي هائيڪن جا ڪتاب شايع ٿي چڪا آھن.