اصل نالو صوفي فقير جان محمد، ۱۳۱۳ ھجري مطابق ۱۸۹۵ع ڌاري ڳوٺ ’ٿرڙي هاجران‘ تعلقو وارھ-نصيرآباد ضلعو شڪارپور بعد تعلقي وارھ اڳوڻي ضلعي لاڙڪاڻي ۽ هاڻوڪي ضلعي قمبر شهدادڪوٽ ۾ ديني عالم فقير محمد حسن چن جي گهر ۾ پيدا ٿيو. سندس امڙ جو نالو رحيمان خاتون هـو. فقـيـر جـانـڻ چـن کي مـرشـد طـرفـان ’صادق علي‘ جو نالو ڏنو ويو. سندس والد مولوي محمـد حسـن فقـيـر بلـوچسـتان جـي ھڪ بروھي گهراڻي مان شادي ڪئي هئي، جنھن مان کيس ۳ نياڻيون ۽ ۷ پٽ پيدا ٿيا. جن مان ٻہ پٽ محمد قاسم ۽ عبدالرزاق چن ننڍي ھوندي ئي وفات ڪري ويا. فقير جانڻ پنھنجي حيات ڀائرن ۾ چوٿين نمبر تي ھو. سندس ڀائرن کيس ٽي سال ھڪ مدرسي ۾ پڙھڻ لاءِ ويهاريو. پر قرآن پاڪ جون ڪجهه ايميون ئي پڙهيو. ھن ان کانپوءِ ڪا بہ ظاھري تعليم نہ ورتي، سندس ابتدائي ڪرت جهنگ ۾ مال چارڻ ۽ اڪيلائي هئي. انهيءَ دور ۾ پاڻ سيد عبدالقادر جيلانيءَ تي اعتقاد رکندو ھو ۽ ھر مشڪل وقت ۾ ’ياد دستگير‘ جي صدا بلند ڪندو ھو. ۱۱ ورهين جي ڄمار ۾ سندس والد وفات ڪري ويو. سال ۱۹۱۹ع ۾ لاڙڪاڻي مان هليل خلافت جي تحريڪ ۾ پنھنجي ننڍي ڀاءُ بخشل چن سان گڏجي سياسي خدمت پڻ ڪيائين ۽ انقلابي شعر چيائين. ائين سندس شاعري جوش، جذبي، درد، هارين، پورھيت ۽ انقلاب جي موضوعن تي جاري رھي. ۳۰ ورهين جي ڄمار ۾ وارھ تعلقي جي ڳوٺ کٽياڻ جي ھڪ کٽياڻ گهراڻي مان شادي ڪيائين. کيس ۵ نياڻيون ۽ چار پٽ پيدا ٿيا. شاديءَ کان پوءِ ھڪ ھندو جي زمين تي ھارپو ڪيائين. ورهاڱي کان پوءِ سنڌي هندن پاران ھندستان لڏي وڃڻ کانپوءِ اھا زمين کيس الاٽ ٿي، پر پاڻ اھا ڪو نہ کنيائين. ھاري تحريڪ ۾ ڪامريڊ حيدر بخش جتوئي سان ڀرپور ساٿ ڏيندي انقلابي نظم چيائين: ڪري سجاڳي! جلدي جاڳي، ھاري ٿيو ھوشيار! ھاري تحريڪ کان پوءِ سندس ڪلامن زور ورتو. يڪتاري تي ڪلام ڳائيندو ھو ۽ سنڌ جي ننڍين وڏين درگاهن تي حاضري ڀريندو رھندو ھو. کيس عشق حقيقي جي ميخ لڳي، ’الله جو پنڌ ڪاڏي آ‘ جي جستجو ۾ نت نوان صوفياڻا ڪلام ڳائيندو، حق ۽ سچ جي ڳولا ۾ نڪري پيو. الاھي عشق ۾ زارو قطار روئندو بزرگن جي حاضري ڀريندو رھيو. سکر جيل ۾ ايوبي مارشل واري دؤر ۾ قيد پڻ ڪاٽيائين، جڏھن کيس آزاد ڪيو ويو تہ ضد ڪري بيھي رھيو تہ مون تي وڏيري حاجي عمر ڦلپوٽي وارن جيڪو ڪيس ڪيو آھي اھو درست آھي ۽ مون کي ان جي معافي نہ پر سزا کپي. ائين ڏھن مهينن جي جيل دوران پاڻ ڳائيندو وڄائيندو پنھنجو عشق ريجهائيندو رھيو. اتي ئي مھدي سرڪار جي اجازت سان سندس پھريون طالب محمد پناھ ٿھيم ٿيس ۽ جيل کان نڪرڻ کانپوءِ سندن مريدي جو اھو سلسلو وڌيڪ پراثر بنجي ويو. پاڻ نفي ۾ گذارڻ لڳو. سندس هيءُ ڪلام مشھور آھي : وڪامي وياسين دلبر جي در تي، ڪندو قرب پنھنجو ٻانهي جي گهر تي. صوفياڻي شاعريءَ تان ۱۹۹۱ع ۾ مٿس ڪجھ مولوين پاران واجب القتل جي فتويٰ جاري ٿي. آخري وقت فقير صاحب گهڻو عليل رھيو. پھرين شعبان ۱۴۱۶ھ/ ۲۴ ڊسمبر ۱۹۹۵ع آچر ڏينھن فجر مھل وفات ڪيائين. سندس آخري آرام گاھ نصيرآباد ڀرسان ڳوٺ موندر لاکا تعلقو نصير آباد ضلعو قمبر شهدادڪوٽ ۾ آھي، جتي هرسال سندس ورسي ملهائي ويندي آھي. فقير جانڻ چن جي مختصر سوانح ۽ ڪلام ’حق اثبات‘ جي نالي سان ياور علي ڪاظمي ۽ محبت علي پاران ترتيب ڏئي ڇپايو ويو.