بيٽا.

”ترائيل“ فرانس جو ھڪ مقبول نغمو آھي. جنھن جي معنيٰ آهي: (ٽريئو-Trio = ٽہ ياري يا ٽہ سُرو راڳ+ ليٽ- =Let (بندش). اُهو نظم يا شعر، جنھن ۾ ساڳئي سُر واريون ٽي سٽون پوري بندش سان سرجيون وڃن. مطلب تہ ’ترائيل‘ اُهو شعر آھي، جنھن ۾ ساڳي سٽ ٽي ڀيرا اچي، پوري مضمون کي ھڪ ھنڌ بند ڪري ٿي. هيءَ صنف گذريل ٿوري عرصي کان سنڌي شاعريءَ ۾ بہ رواج ۾ آئي آھي. ”ترائيل“ جي سڄي نظم ۾ ڪل اٺ سٽون ٿينديون آھن، جيڪي ٻن بندن ۾ ورهايل هونديون آھن، يعني ھر ھڪ بند ۾ چار سٽون ٿين ٿيون. اصل ۾ ھر ھڪ بند ٽن سٽن تي مدار رکي ٿو، جن جي سٽاءَ ھن ريت آھي. پهرئين بند جي پھرين ۽ ٽين سٽ ھڪ ٻئي سان ھم قافيه ۽ ساڳئي رديف ۾ هونديون آھن، باقي ٻي (وچ واري سٽ انهن ٻنهي سٽن کان قافيي ۾ مختلف ۽ آزاد ھوندي آھي. انهيءَ بند جي آخر ۾ وري پھرين سٽ هوبهو ساڳي موٽي ايندي آھي، جيڪا چوٿين سٽ ھوندي آھي. ٻئي بند جي پھرين سٽ وري پهرئين بند جي پھرين ۽ ٽين سٽ سان ھم قافيه ۽ ساڳئي رديف سان ايندي آھي؛ باقي ٻي سٽ پهرئين بند جي ٻيو نمبر سٽ سان ھم قافيه ۽ ساڳئي رديف ۾ ھوندي آھي ۽ ٽين سٽ، پهرئين بند جي بلڪ ساڳي پھرين سٽ ھوندي آھي. ھن بند ۾ چئن سٽن جو وزن پورو رکڻ لاءِ، پھرين بند جي ٻي سٽ پڇاڙيءَ ۾ هوبهو ساڳي موٽي ايندي آھي. اهڙيءَ طرح ڏسبو تہ سڄي نظم ۾ پھرين سٽ ٽي ڀيرا اچي ٿي؛ يعني پھرين، ٽين ۽ ستين سٽ ٽئي هوبهو ساڳيون ٿين ٿيون ۽ شعر جي ٻي سٽ موٽي اٺين سٽ ٿئي ٿي ۽ ڇھين سٽ انهن ٻنهي (ٻي ۽ اٺين) سٽن سان ھم قافيه ۽ ساڳئي رديف ۾ اچي ٿي. اھوئي سبب آھي جو ھن شعر کي ٽہ سُرو راڳ يعني ”ترائيل“ نالو ڏنو ويو آھي.